Stout – kilka słów o "ciemnym-przypalonym" w dzień jego święta

Dziś odchodzimy Międzynarodowy Dzień Stoutu – na świecie już po raz drugi, a w Polsce to dopiero premierowa odsłona tego święta. Przy tej okazji warto powiedzieć sobie co nieco o tym stylu, a właściwie rodzinie stylów.

Stout to bardzo ciemne, nierzadko nawet nieprzejrzyście czarne piwo, które powstaje w wyniku dodania do procesu zacierania palonych słodów oraz palonych ziaren niesłodowanego jęczmienia. Stouty w zależności od „gatunku” mogą przybierać różne smaki od wytrawnego poprzez kawowy, cytrusowo-chmielowy, owsiany, ostrygowy na mleczno-słodkim kończąc.

Klasyfikacja BJCP (Beer Judge Certification Program) w grupie Stout rozróżnia 6 stylów:

  • Dry Stout – najbardziej rozpowszechniony ze względu na popularność marki Guinness. Jest to piwo w miarę lekkie o zawartości ekstraktu od 9 do 12,4%.
  • Foreign Extra Stout – mocniejszy i często też mocniej chmielony od Dry Stoutu.
  • American Stout – połączenie stoutowej paloności z cytrusowo-żywicznymi smakami pochodzącymi od amerykańskich chmieli. Czy jest jakaś różnica pomiędzy American Stoutem i Black IPA? Jeśli tak to z pewnością bardzo mała.
  • Oatmeal Stout – po prostu Stout Owsiany czyli warzony z dodatkiem owsa, często w postaci płatków owsianych.
  • Russian Imperial Stout – jak na prawdziwie „ruskie piwo” przystało, bardzo mocny – ekstrakt często powyżej 20%, dość mocno chmielony. Historycznie piwo to było produkowane na wyspach brytyjskich i transportowane do Rosji, gdzie miało swoje miejsce na carskich stołach.
  • Sweet Stout – przez niektórych zwany także Milk Stout, charakteryzujący się odrobiną słodyczy pochodzącą od dodatku laktozy.

Ale czy warto warzyć jedynie piwa ujęte we wzorcach? Ja uważam, że nie! Piwowarzy czasami lubią poeksperymentować i takim sposobem powstały m.in. Coffee Stout – z dodatkiem mielonej kawy czy Oyster Stout – z dodatkiem ostryg. Niektórzy jeszcze wyróżniają Chocolate Stout o wyraźnym czekoladowym smaku. Znając zacięcie niektórych polskich browarów do miodu i maliny może wkrótce pojawi się Honey i Raspberry…, a może jednak lepiej nie.

Niektórzy twierdzą, że do rodziny Stoutów zaliczają się również portery (lub odwrotnie stouty do porterów), zwłaszcza angielskie, górnej fermentacji. Według mnie jednak subtelna różnica istnieje, porter jest piwem nieco łagodniejszym w smaku (mniej palonym).

Polscy przedstawiciele „gatunku”

Stout jest stylem piwnym pochodzącym z wysp, jednak doczekał się już swoich interpretacji także w browarach polskich. Poniżej przedstawiam listę kilku zacnych polskich przedstwicieli tego gatunku:

  • Pinta Dobry Wieczór – bardzo dobry stout owsiany produkcji Pinty. W okresie ubiegłorocznych Świąt Bożego Narodzenia nosił nazwę „Wesołych Świąt”.
  • AleBrowar Sweet Cow – milk lub też sweet od AleBrowaru. Bardzo przyjemny stout z łagodnym, delikatnie słodkim finiszem.
  • Zawiercie Czekoladowe – jakie tam czekoladowe? To może i nie mieszczący się we wzorcu, ale smakowo jak najbardziej stout.
  • Stout z Browaru Południe – kontrowersyjny bo dolnej fermentacji. W smaku jak najbardziej „stoutowy”.
  • Widawa Kruk – pierwsze piwo Kopyra i Browaru Widawa uwarzone w stylu American Stout. Niestety nie miałem okazji spróbować, ale gdy pojawi się zapowiadana reedycja z pewnością postaram się nadrobić braki.

Warto też wspomnieć o tym, że czekamy na Kawkę (szczegóły dwa akapity niżej) oraz zapowiedzianego przez Browar Artezan, Dziadka Mroza (Дед Мороз) – zdaje się, że pierwszego polskiego komercyjnego Russian Imperial Stout.

Jeśli o jakimś godnym polecenia polskim stoucie zapomniałem to przypomnijcie mi w komentarzu pod wpisem.

2. Międzynarodowy Dzień Stoutu w Polsce

Koordynacją polskich obchodów Dnia Stoutu zajął się znany ze swojej miłości do porterów i stoutów Marcin Chmielarz, no i efekty jego współpracy z właścicielami piwiarni i sklepów piwnych jak na pierwszy rok są bardzo dobre! Aż 16 lokali z „dobrym piwem” na dzisiejszy wieczór zapowiedziało „stoutowe atrakcje”. Mniej lub bardziej zorganizowany wieczór ze stoutem będzie można spędzić w: Bielsku-Białej, Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Miliczu, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Toruniu, Warszawie i Wrocławiu. Szczegóły na blogu Marcina.

Dodatkowo promocyjne ceny na stouty zapowiedziały sklepy: Skład Piwa z Częstochowy, Piwex z Torunia oraz Koneser Piwa ze Szczecina. Jest też coś dla piwowarów domowych: Piwodziej i Centrum Piwowarstwa na jeden dzień obniżyły ceny surowców i zestawów surowcowych do własnej produkcji stoutów.

Premiera Kawki – Coffee Stoutu od Kopyra i Widawy

Oczywiście pisząc o 8 listopada 2012 nie można pominąć premiery nowego piwa „kolaborantów” czyli Kawki. Tym razem piwowar domowy, wiceprezes PSPD, Tomasz Kopyra wraz z Browarem Widawa, któremu przewodzi Wojciech Frączyk zaprezentują nam stout kawowy, Kawkę.

Stout domowy wg receptury Centrum Piwowarstwa

Na koniec warto jednak zauważyć, że jedyne drogi po stouty nie prowadzą do pubu i sklepu. Moim drugim piwem domowym (oglądacie je na zdjęciach ilustrujących ten wpis) był Dry Stout z zestawów surowcowych z Centrum Piwowarstwa. Wyszło bardzo dobre, mimo iż trochę minęło się ze wzorcem bo ekstrakt zbliżył mi się do 13 z kawałkiem. No i próba obiektywnej oceny:

  • Kolor: ciemne, czarne, pod światło delikatnie brunatne.
  • Piana: średnio-obfita, gęsta, utrzymuje się dość długo.
  • Zapach: palone słody i kawa.
  • Smak: mocno „przypalony”, z lekkim posmakiem kawowym i wyraźną goryczką pochodzącą od palonych słodów.
  • Wysycenie: niskie.

2 komentarze

  • Jak dla mnie różnica pomiędzy American Stout a Black IPA jest taka mniej więcej jak pomiędzy APA i AIPA. Pierwszy o ekstrakcie ok 12 blg, drugi bliżej 15-16 blg.

    No i RIS jest często rozróżniany na Imperial Stout (bliżej 7-9% alkoholu) i Russian Imperial Stout (9-12% alkoholu).

Skomentuj Kamil Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *